زمینه و هدف: افزایش استفاده از اسکن های توموگرافی کامپیوتری در دندانپزشکی، به ویژه برای ایمپلنت ممکن است پرتوگیری و خطرات آن را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. در طی سال های اخیر توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی به عنوان یک مدالیته تصویربرداری دندانپزشکی معرفی شده است. هدف این مطالعه مروری ارایه اطلاعات جامعی بود که تا به امروز در باره دوز پرتوی و کیفیت تصاویر توموگرافی کامپیوتری مولتی اسلایس (MSCT) معمولی، توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) و رادیوگرافی پری اپیکال در تصویربرداری دندانپزشکی منتشر شده است.روش بررسی: مروری بر متون با جستجو در بانک های اطلاعاتی PubMed، Google Scholar،Science Direct and Scopus با استفاده از واژگان کلیدی (CBCT, MSCT, Periapical radiography, radiation dose of dentistry ) انجام شد. محدوده جستجوی مقالات بین سال های 1993 تا 2015 بود.نتیجه گیری: در مقایسه با MSCT زمان اسکن کوتاه و دوز پرتوی کمی داشته، اما در مقایسه با رادیوگرافی پری اپیکال دوز پرتوی بالاتری داشت. در عوض CBCT با آشکارساز صفحه مسطح نسبت به MSCT از قدرت تفکیک فضایی بالاتری برخوردار بود. همچنین رادیوگرافی پری اپیکال کنتراست تصویر خوب و قدرت تفکیک نسبتا بالایی داشت. به طور کلی،CBCT برای تصویربرداری از بافت های سخت مناسب بوده و MSCT برای تصویربرداری از بافت های نرم ترجیح داده می شود.

زمینه و اهداف: معرفی سی تی اسکن 64 اسلایس سبب پیشرفت چشمگیری در تصویر برداری غیرتهاجمی از شرایین کرونری شده است. هدف از این مطالعه مقایسه آنژیوگرافی تهاجمی شرایین کرونری و سی تی اسکن 64 اسلایس در تشخیص تنگی قابل توجه شرایین کوروناری می باشد.روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی گذشته نگر، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفیMDCT ، در تشخیص تنگی های قابل توجه شرائین کرونری (کاهش قطر بیشتر یا مساوی 50 درصد که شامل موارد انسداد کامل هم می شود) با استفاده از یافته های CT آنژیوگرافی و آنژیوگرافی تهاجمی برای هر سگمان شرایین کرونری تعیین شدند.یافته ها: 125 بیمار با هر دو روش تشخیصی ارزیابی شدند در بررسی بر اساس مورد بیمار ((perpatient حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی برای MDCT به ترتیب 97.6%، 85.2%، 95.2% و 92% تعیین گردید. این میزان ها در ارزیابی بر اساس رگ به ترتیب 86.3%، 92.2%، 86.8%، 92.2% و در ارزیابی بر اساس سگمان به ترتیب 69.8%، 94.8%، 69% و 95% تعیین گردید.نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد که سی تی اسکن 64 اسلایس برای ارزیابی بیماری قابل توجه عروق کرونری در بیمارانی با احتمال بیماری شرایین کرونری به عنوان روش تشخیصی High Diagnostic عمل می کند اما در حال حاضر نمی تواند جایگزین آنژیوگرافی کرونری تهاجمی متداول شود.

مقدمه: اشکال عمده سی تی اسکن دوز تابشی نسبتا بالا در مقایسه با دیگر روشهای تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است. به دلیل پراکندگی، واگرایی باریکه و بهره وری محدود کلیماتور، دوز قابل ملاحظه ای به بافتهای مجاور می رساند. میزان دوز تابشی در اسکنر مولتی اسلایس بیشتر از تک اسلایس است و به دلیل اینکه اسکنرهای مولتی اسلایس به طور فزاینده ای از باریکه پهن استفاده می نمایند، اتاقکهای یونیزاسیون 100 میلیمتر که امروزه در اندازه گیری CTDI100 استفاده می شود، دیگر نمی توانند به طور صحیح کل پروفایل دوز پهنای اسلایس را اندازه بگیرند. در نتیجه دوز سی تی را کمتر از حد برآورد می کنند. از اینرو هدف تحقیق حاضر اندازه گیری ضریب دوزیمتری تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری (CTDI) حاصل از دستگاه مولتی اسلایس (64 اسلایس) با استفاده از پلیمر ژل، دوزیمتری بر پایه تصویربرداری  (MRPD) MRIمی باشد که شاخص خوبی برای تخمین دوز متوسط بیمار را به هنگام سی تی اسکن می باشد.مواد و روش ها: برای اندازه گیری CTDI، با طراحی فانتوم و تهیه ژل MAGIC، تصویربرداری MRI بوسیله دستگاه 1.5 تسلا زیمنس با پامترهای تصویربرداری  TR=2000; ms TE=20-460ms; NEX=1; ST=2mmانجام گرفت. CTDI با استفاده از اتاقک یونیزاسیون با طول 100 میلیمتر (CTDI100) و همچنین به کمک ژل MAGIC با روش MRPD برای پهنای اسمی 10 و 40 میلیمتر اسکن توموگرافی کامپیوتری اندازه گیری شد.نتایج: اندازه گیریهای CTDI100 برای پهنای اسمی برش 10 و 40 میلیمتر اسکنر مولتی اسلایس با استفاده از اتاقک یونیزاسیون و ژل MAGIC، نشان دادند که اتاقک یونیزاسیون CTDI100 را به ترتیب 28.71 و 14.03 درصد نسبت به ژل کمتر تخمین می زند.بحث و نتیجه گیری: ژل دوزیمترهای پلیمری، این قابلیت را دارند که CTDI را در باریکه های پهن در سی تی اسکنر مولتی اسلایس اندازه گیری نمایند در حالیکه اتاقک یونیزاسیون 100 میلیمتر استاندارد به علت طول محدود، حتی برای پهنای باریکه 10 میلیمتر، قابل اعتماد نیست و دارای خطا می باشد. علاوه بر این بعلت سه بعدی بودن ژل دوزیمترها، می توان از پروفایل دوز بدست آمده اطلاعات ارزشمندی نظیر؛ ضخامت واقعی برش و بهره وری هندسی محور z را بدست آورد. همچنین علاوه بر پارامترهای مذکور تنها با استفاده از ژل دوزیمترها است که می توان درصد یکنواختی کلی و جزیی در صفحه برش را بدست آورد. نتایج این مطالعه نشان داد که MAGIC پلیمر ژل دوزیمتری بر پایه تصویربرداری MRI می تواند به عنوان یک روش تکمیلی در اندازه گیری دوزیمتری مرسوم اتاقک یونیزان مخصوصا در اندازه گیریهای بیشتر از دو میلیمتر مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: کاربرد تکنیک های پیشرفته رادیوگرافی در دندان پزشکی امری اجتناب ناپذیر است. کاربرد این تکنیک ها به طور ناخواسته سبب دریافت اشعه X توسط ارگان های حساس سر و گردن می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان دوز دریافتی غده تیروئید در توموگرافی کانونشنال اسپیرال و توموگرافی کامپیوتری اسپیرال انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی، به منظور بررسی میزان دوز دریافتی به غده تیروئید از 10 عدد دوزیمتر TLD (Termoluminecense detector) GR-200 دایره ای شکل در فانتوم شبیه RANDO مرد (قسمت سر و گردن، یعنی ده قطعه اول آن) استفاده شد. سپس توموگرافی کامپیوتری اسپیرال از نواحی قدام و خلف فک بالا و پایین به همراه لترال اسکات ویو به عنوان فیلم راهنما و توموگرافی کانونشنال اسپیرال از فک بالا، فک پایین و هر دو فک به همراه رادیوگرافی پانورامیک به عنوان فیلم راهنما تهیه شد. تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات توسط نرم افزار SPSS11.5 و آزمون آماری Kruskal -Wallis و Mann-Whitney انجام شد .(a= 0.05)یافته ها: بیشترین و کمترین میانگین دوز جذبی غده تیروئید به ترتیب مربوط به توموگرافی کامپیوتری همزمان فکین و توموگرافی کانونشنال اسپیرال قدام فک بالا بود (5.92±0.01 و 0.79±0.01 میلی سیورت). میانگین دوز جذبی غده تیروئید در توموگرافی کانونشنال اسپیرال نسبت به توموگرافی کامپیوتری کمتر بود. به استثنای تکنیک توموگرافی کانونشنال اسپیرال در خلف و قدام فک پایین (p value = 0.276) سایر تکنیک ها اختلاف معنی دار داشتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، دوز جذبی ارگان تیروئید در توموگرافی کانونشنال اسپیرال در هر ناحیه از فکین کمتر از سی تی اسکن مربوط به آن فک بود. بنابراین در طرح درمان هایی که نیاز به نمای سه بعدی و برش های عرضی از منطقه محدودی از فکین است، به نظر می رسد توموگرافی کانونشنال اسپیرال آن ناحیه از فک نسبت به سی تی اسکن اسپیرال مربوطه ارجحیت دارد.

زمینه و هدف: گسترش سینوس فرآیندی فیزیولوژیک است که در سلول های رشدی سینوس های پارانازال اتفاق افتاده و به مرور سبب افزایش حجم آنها می شود که موجب ایجاد چالش هایی در فرآیند کاشت دندان و ایمپلنت می گردد. این مطالعه به منظور ارزیابی مورفومتریک سینوس ماگزیلاری توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی (CBCT) انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی تصاویر CBCT 100 فرد (52 مرد و 48 زن) با میانگین سنی 45. 32±17. 41 سال در محدوده سنی 27 تا 63 سال مراجعه کننده به کلینیک رادیولوژی تخصصی دهان و فک و صورت در شهر بابل طی سال 1398 انجام شد. میزان گسترش سینوس ماگزیلاری در نمای پانورامیک لایک بر اساس میزان اکستنشن آن بر حسب اولین دندان در قدام و آخرین دندان در خلف ثبت گردید. در نرم افزار NNT در قسمت ایجاد تصاویر پانورامیک لایک ابتدا در مقاطع اگزیال نقطه شروع سینوس ماگزیلاری از سمت اکلوزال مشخص شد و ابعاد مدیولترالی به فواصل 3 میلی متر بالاتر و 3 میلی متر پایین تر اندازه گیری شد. یافته ها: بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت راست مربوط به مزیال دندان 5 (15 درصد) و بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت چپ مربوط به دیستال دندان 3 (15 درصد) و مزیال دندان 4 (15 درصد) بودند که تفاوت آماری معنی داری نداشتند. بیشترین پیشروی در قدام به تفکیک مربوط به دیستال دندان کانین و مزیال پرمولار اول بود. میانگین پیشروی سینوس در جهت مدیولترال 3 میلی متر بالاتر از کف بینی راست در زنان بیشتر از مردان بود (P<0. 05). جنسیت و سن با پیشروی سینوس ماگزیلاری ارتباط آماری معنی داری نداشتند. نتیجه گیری: پیشروی سینوس ماگزیلاری در راست و چپ و همچنین در مردان و زنان در سنین متفاوت به طور تقریبی برابر بود.

ضخیم شدگی عضلات خارج کره چشمی در بیماری ها و ضایعات مختلف دیده می شود. در دسترس بودن قطر طبیعی این عضلات جهت تشخیص و ارزیابی موارد غیرطبیعی از طبیعی ضروری می باشد. MRI و CT اسکن روش های بررسی اساسی برای مشاهده بسیاری از ساختمان های طبیعی و غیر طبیعی کره چشم می باشند.100 بیمار مراجعه کننده برای انجام CT اسکن از ناحیه سینوس های پارانازال جهت اندازه گیری اقطار عضلات خارج چشمی و تفاوت های احتمالی مربوط به سن و جنس در جمعیت ایرانی مورد بررسی قرار گرفتند.از نظر آماری تفاوت قابل توجهی در بین نتایج زنان و مردان در ارتباط با میانگین مقادیر طبیعی اقطار در عضلات خارج چشمی (رکتوس داخلی راست و چپ رکتوس خارجی راست و چپ، گروه عضلات فوقانی چپ و راست، مایل فوقانی چپ و راست و مایل تحتانی چپ و راست) وجود نداشت.اما تفاوت های قابل توجهی در اندازه گیری اوربیت های راست و چپ در بین گروه های سنی وجود داشت. بنظر می رسد نتایج حاصل از پژوهش چشم پزشکان را در بررسی دقیق بزرگ شدگی عضلات خارج چشمی و عصب اپتیک کمک نماید.

زمینه و هدف: بیماری سینوس های پارانازل از شایع ترین مشکلات بیماران مراجعه کننده به پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی می باشد. برای تشخیص صحیح نوع بیماری و تعیین محل دقیق آن علاوه بر معاینات بالینی به تصویربرداری مناسب نیازمندیم. همچنین تصویربرداری از سینوس های پارانازال برای جراحی این ناحیه نیز مورد نیاز می باشد. از میان روش های تصویربرداری رایج، توموگرافی کامپیوتری (CT) تکنیک انتخابی است که دارای مشکلات بسیاری می باشد. مهم ترین آن ها دریافت دوز بالای اشعه توسط بیمار می باشد. هدف این مطالعه مقایسه مدالیته جدید Cone Beam Volumetric Tomography (CBVT) یاCone Beam Computed Tomography ، یا Convsntional CT در ارزیابی مشکلات این ناحیه می باشد.روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بود. از 40 بیمار مراجعه کننده به بخش گوش و حلق بینی بیمارستان امیر اعلم دانشگاه علوم پزشکی تهران که کاندید عمل جراحی اندوسکوپی سینوس FESS بودند، تصویربرداری Coronal CT و توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی به عمل آمد. تصاویر CT توسط متخصص رادیولوژِی پزشکی و تصاویر توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی متخصص رادیولوژی فک و صورت مشاهده و ثبت شد. متخصص گوش و حلق و بینی در حین جراحی مشاهدات خود را ثبت و اطلاعات آنالیز شد.یافته ها: در هیچ کدام از سینوس های پارانازال و در هیچ یک از مشکلات مورد بررسی، توموگرافی کامپیوتری و توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی تفاوت معنی داری نداشتند (p>0.05).نتیجه گیری: توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی و توموگرافی کامپیوتری در ارزیابی سینوس های پارانازال تفاوتی نداشتند و با توجه به مزایای CBVT نسبت بهCT  برای تصویربرداری این نواحی قبل از جراحی پیشنهاد می شود.

مقدمه: سینوزیت از شایعترین بیماری های گزارش شده در دهه های اخیر است که به عنوان یک بیماری مولتی فاکتوریال از آن یاد می شود. رابطه قطعی تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس-بینی نیز با سینوزیت، هنوز مورد شک است. Computed Tomography (CT) روش تصویربرداری انتخابی برای ارزیابی سینوسها و فاکتورهای آناتومیک مستعد کننده ایجاد سینوزیت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط تنوع آناتومیکی کمپلکس سینونازال با سینوزیت سینوسهای ماگزیلاری با استفاده از تصاویر CT اسکن مالتی اسلایس بود. مواد و روش ها: تصاویر CTاسکن سینوس های پارانازال 106 بیمار (212 سینوس ماگزیلا) مراجعه کننده به بیمارستان شهید کامیاب مشهد که با دستگاه CTاسپیرال16 اسلایس با ضخامت برش 75/0 میلیمتر تهیه شده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع آناتومیک نرمال شامل؛ سلول آگرنازی، اتمویید بولا، کونکا بولوزا، کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی ارزیابی و ثبت شدند. نمونه ها به دو گروه سالم که فاقد افزایش ضخامت مخاط در دیواره های سینوس ماگزیلا بودند و گروه بیمار (مبتلا به سینوزیت) که افزایش ضخامت مخاط بیش از 2 میلیمتر را در حداقل یکی از دیواره ها نشان می دادند، تقسیم بندی شدند. با استفاده از آنالیزهای آماری Chi-square و T مستقل ارتباط تنوع آناتومیک با سینوزیت سینوس های ماگزیلاری بررسی گردید. یافته ها: آزمون کای دو، بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با افزایش ضخامت مخاط سینوس (ابتلا به سینوزیت) رابطه آماری معنی داری نشان داد. (P≤, 0. 001) همچنین با استفاده از آزمون T-student مشخص شد که تفاوت آماری معنی داری در ابعاد کونکا بولوزا، آگرنازی و اتمویید بولا بین دو گروه سالم و بیمار وجود نداشت. نتیجه گیری: یافته های مطالعه ما مشخص کرد که بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با ابتلا به سینوزیت سینوس ماگزیلا، ارتباط وجود دارد ولی سایر تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس-بینی (سینونازال) با ایجاد سینوزیت ارتباطی ندارد.